Jak radzić sobie z trudnym zachowaniem dziecka w miejscu publicznym?

Jeśli chcesz zrozumieć, co leży u podstaw trudnych zachowań dziecka i jak możesz pomóc - zarówno jemu, jak i sobie - przeczytaj nasz artykuł: przygotowaliśmy dla Ciebie kilka praktycznych wskazówek!

10 patentów na radzenie sobie z trudnym zachowaniem dziecka

Czy zdarzyło Ci się, że Twoje dziecko nagle zaczęło krzyczeć lub zachowywać się niestosownie w miejscu publicznym? Czy czułeś wtedy wstyd, bezsilność, niezrozumienie? Nie jesteś w tym sam - wielu rodziców boryka się z podobnymi wyzwaniami. Zaprezentowane poniżej sposoby pomogą Ci skutecznie stawić im czoła.

1. Nie porównuj zachowania dziecka z innymi

Pamiętaj, że każde dziecko wyraża swoje emocje inaczej. Dzieci posługują się różnymi metodami komunikacji, aby wyrazić swoje potrzeby i frustracje; żadna z nich nie jest lepsza ani gorsza, nie powinna być też podstawą do negatywnej oceny charakteru. Uważnie obserwuj swoje dziecko, by poznać sposób, w jaki informuje Cię o swoich emocjach i potrzebach; to pomoże Ci szybciej zareagować przy wystąpieniu problemu i uniknąć zaognienia sytuacji.

2. Ustal jasne zasady i konsekwentnie ich przestrzegaj

Wprowadzenie spójnego systemu reakcji na zachowania dziecka powinno być pierwszym, koniecznym krokiem na drodze do osiągnięcia sukcesu wychowawczego. Jednoznaczna reakcja na trudne zachowanie pomaga dziecku zrozumieć mechanizm konsekwencji - perspektywa nieuchronnej kary za złamanie zasad zniechęca je do poszukiwania "łatwiejszej" drogi wyegzekwowania swoich oczekiwań. 

Wszyscy opiekunowie zaangażowani w wychowanie dziecka powinni być jednomyślni w podejściu do niepożądanych zachowań. Dziecko nie będzie wówczas szukać „lepszego” rodzica czy też „dobrej babci”, która ulegnie w trudnej sytuacji.

3. Wprowadzaj zasady i reguły od najmłodszych lat

Im wcześniej wprowadzisz zasady i reguły, dostosowując je do wieku i potencjału rozwojowego dziecka, tym skuteczniejszy będzie ich efekt. Unikniesz w ten sposób utrwalania negatywnych zachowań.

4. Wypróbuj system motywacyjny oparty na technikach behawioralnych

Jeśli niepożądane zachowania się nasilają, warto rozważyć system motywacyjny, wzmacniający pozytywne zachowania przez docenianie nawet najmniejszych wysiłków dziecka. Słowa uznania, podziękowanie, serdeczny uśmiech niejednokrotnie motywują do zmiany zachowania znacznie skuteczniej, niż kara.

5. Daj dziecku możliwość osiągania małych celów

Dzieci potrzebują poczucia sukcesu. Zadania dostosowane do ich wieku, które są w stanie zrealizować, pomagają w budowie poczucia własnej wartości. To z kolei wzmacnia pozytywne zachowania.

6. Stosuj jasne komunikaty

Dziecko potrzebuje jasnych komunikatów dotyczących tego, co jest akceptowalne, a co nie. Jego system moralny nie jest jeszcze w pełni ukształtowany i nie potrafi samo ocenić swojego zachowania. Pamiętaj jednak, aby skupiać się na krytyce konkretnych zachowań, a nie samego dziecka. Komunikat “niegrzecznie się zachowałeś” ma zupełnie inny ładunek emocjonalny, niż “byłeś taki niegrzeczny”.

Nie wahaj się także przyznać do błędu, jeśli zdarzy Ci się ocenić dane zachowanie zbyt surowo. Oczekiwania dorosłych nie zawsze pokrywają się z potrzebami dziecka. Czasem trzeba schować swoje ambicje do kieszeni, skupiając się na możliwościach i zainteresowaniach młodego człowieka.

7. Spędzaj aktywnie czas z dzieckiem

Każdy czas spędzony z dzieckiem to cegiełka do budowy lepszej relacji - tyczy się to nie tylko zabawy czy nauki, ale i zwykłych, codziennych czynności. Gotowanie, pranie czy przygotowywanie listy zakupów tworzą wspólne doświadczenia, a z perspektywy rodzica umożliwiają obserwację zachowań dziecka w różnorodnych sytuacjach.

8. Bądź dla dziecka pozytywnym wzorem

Pamiętaj, że dziecko obserwuje Twoje reakcje i nawyki. Dając dobry przykład właściwych reakcji w trudnych sytuacjach możesz więc realnie wpłynąć na jego zachowanie.

9. Nie zrażaj się opinią innych

Osoby z zewnątrz nie zawsze mają pełny obraz sytuacji, dlatego nie warto nadmiernie przejmować się ich ocenami. Twoja praca wychowawcza ma na celu zmianę zachowań dziecka, a nie spełnienie oczekiwań społeczeństwa.

10. Akceptuj swoje ludzkie ograniczenia

Nie ma idealnych rodziców. Czasem może towarzyszyć Ci poczucie wstydu - pamiętaj wówczas, że jesteś tylko człowiekiem. Jeśli czujesz, że potrzebujesz profesjonalnej pomocy, nie wahaj się z niej skorzystać. Doświadczeni specjaliści posłużą Ci wsparciem i pokażą nowoczesne techniki pracy z dzieckiem.

Pamiętaj, że wychowanie to proces, który wymaga cierpliwości, zrozumienia i elastyczności. Każde dziecko jest inne, więc podejście do niego także musi być indywidualne. Nie zrażaj się początkowymi niepowodzeniami i zaufaj procesowi: empatia, cierpliwość i uważność pomogą Ci skutecznie radzić sobie z trudnymi zachowaniami dziecka.


Natalia Marzec
Natalia Marzec
Jestem psycholożką dziecięca i pedagożką, piszę artykuły na naszym blogu, a na co dzień pracuję w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi. Jestem również Trenerką TUS.

Od zawsze wiedziałam, że chcę pracować z dziećmi, mam jednak świadomość, że aby w pełni wesprzeć dziecko trzeba być otwartym na potrzeby całej rodziny. Stąd też moja praca w głównej mierze ukierunkowana jest na współpracę z Rodzicami.